Upadłość konsumencka – krok po kroku

Każda osoba fizyczna, nieprowadząca działalności gospodarczej, która z różnych powodów stała się niewypłacalna i nie jest w stanie uregulować zaciągniętych zobowiązań, może (w przypadku zaistnienia określonych przesłanek) złożyć wniosek o upadłość konsumencką.

Poniżej opisujemy krok po kroku jak wygląda taka procedura, jakie wymogi należy spełnić, aby móc ubiegać się o upadłość konsumencką oraz jakie są skutki ogłoszenia takiej upadłości dla konsumenta.

1.   Jak złożyć wniosek?

Wniosek o upadłość konsumencką, inicjujący postępowanie przed sądem, powinien zostać złożony na formularzu, do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika, w biurze podawczym sądu lub pocztą.

Należy ponadto taki wniosek opłacić – odpowiednią kwotę uiścić można w kasie sądu lub na rachunek bankowy sądu, którego numer znaleźć można na stronie internetowej sądu. Obecnie kwota ta wynosi 30 zł. Dowód uiszczenia opłaty należy koniecznie załączyć do składanego wniosku.

* Istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie z dokonania opłaty. Wystarczy wraz z wnioskiem o upadłość konsumencką złożyć w sądzie wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i dołączyć do niego oświadczenie o stanie majątkowym i dochodach.

2.   Rozpatrzenie wniosku.

Dokonuje go sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego. Może rozpatrzyć wniosek na posiedzeniu niejawnym (dłużnik nie będzie obowiązany do stawienia się w sądzie) lub na rozprawie (dłużnik zostanie wezwany i przesłuchany na okoliczności wskazane we wniosku).

Sąd wydaje następnie postanowienie, w którym albo ogłasza upadłość konsumencką albo oddala wniosek dłużnika. Na postanowienie o oddaleniu wniosku przysługuje zażalenie.

Przesłanki oddalenia wniosku o upadłość konsumencką wymienia art. 4914 ustawy Prawo upadłościowe. Zalicza się do nich sytuacje, w których m.in.:

• dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
• w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań;
• dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne.

3.   Ustalenie listy wierzycieli i spieniężenie majątku upadłego.

Na tym etapie postępowania upadłościowego syndyk przystępuje do ustalenia masy upadłości, sporządzenia listy wierzycieli oraz sprzedaży majątku upadłego w celu rozdzielenia uzyskanych środków między wierzycieli ujętych na liście (tzw. podział masy upadłości). Etap ten trwa zwykle około 1,5 roku.

4.   Plan spłaty wierzycieli

Po zakończeniu wszystkich czynności przez syndyka, sąd z urzędu wszczyna postępowanie w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli.

Na rozprawę wzywany jest upadły, wierzyciele oraz syndyk. W postanowieniu sąd określa – biorąc pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego oraz jego konieczne wydatki na utrzymanie – w jakim zakresie i czasie (maks. 36 miesięcy) upadły jest zobowiązany spłacić pozostałą część należności ujętych na liście wierzytelności, której nie udało się uregulować w poprzednim etapie postępowania, a jaka część ulegnie ewentualnemu umorzeniu*.

Sąd może w wyjątkowych wypadkach odstąpić od ustalenia planu spłaty wierzycieli i od razu umorzyć zobowiązania upadłego.

Podczas wypełniania planu spłaty wierzycieli, na upadłym spoczywają określone w ustawie obowiązki jak na przykład składanie corocznego sprawozdania z wykonania planu.

*nie wszystkie zobowiązania mogą podlegać umorzeniu – taka możliwość wyłączona jest w przypadku m.in. zobowiązań alimentacyjnych oraz wynikających z obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia.

5.   Umorzenie wierzytelności

Cały opisany powyżej proces kończy postanowienie sądu o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu pozostałych zobowiązań.

Upadłość konsumencka jest często procesem długim i skomplikowanym, jednak daje szansę na uwolnienie się od długów i rozpoczęcie wszystkiego „od nowa”. Warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, aby uniknąć zbędnego stresu i mieć pewność, że cały proces zakończy się sukcesem.